Bouterse buigt hoofd na mislukte grondconferentie
Maandag 24 Oktober 2011
Uitgeput, ontstemd en bovenal terneergeslagen. Zo oogde president Desi Bouterse zondagmiddag tijdens een in allerijl bijeengeroepen persconferentie. Een dag eerder zette hij vroegtijdig een punt achter de mislukte grondenrechtenconferentie aan de Colakreek in Para. “Dit kan ik niet verteren”, liet Bouterse ontvallen.
Het was de bedoeling dat die conferentie het begin van een oplossing zou zijn voor een conflict dat al decennialang voortsleept. Kort samengevat willen de binnenlandbewoners van Suriname dat de overheid de leefgemeenschappen erkent waar ze al sinds jaar en dag wonen. Het addertje onder het gras zijn de natuurlijke hulpbronnen – goud, hout, bauxiet, water... – die ook op die grondgebieden voorkomen. Komen die grondstoffen dan automatisch de binnenlandbewoners toe?
De regering vindt van niet, en voelt zich gesterkt door de grondwet. Daarin staat dat alle grondstoffen automatisch de staat toekomen. De tribale gemeenschappen vinden dan weer van wel, en steunen vooral op het Saamaka-vonnis uit 2007. Daarin staat dat de overheid de grondenrechten inderdaad moet erkennen, maar ook dat de binnenlandbewoners enkel automatisch aanspraak maken op de grondstoffen die ze nodig hebben om te overleven. Bovendien kan de staat wel degelijk concessies uitgeven, als ten minste aan enkele voorwaarden wordt voldaan.
Totale impasse Het voortslepende conflict over de grondenrechten oplossen was een belofte waarmee Bouterse vorig jaar naar de kiezer trok. Hij had dan ook zijn hoop gezet op de tweedaagse conferentie aan de Colakreek, maar een doorbraak forceren lukte dus niet, integendeel. Het was de opzwepende toespraak van Carlo Lewis, bestuurslid van de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname (VIDS), die voor de totale impasse zorgde. Daarin eiste Lewis een aanpassing van de grondwet en een volledige toekenning van alle natuurlijke hulpbronnen aan de inheemsen en marrons.
Na zijn toespraak kreeg Lewis een staande ovatie en besloten de conferentiegangers niet meer deel te nemen aan het verdere programma. Daarop hield Bouterse het zelf ook voor bekeken. “U kunt zich voorstellen dat het een enorme klap voor ons was. Die toespraak van de VIDS stond lijnrecht tegenover eerder gemaakte afspraken. Het zag er heel goed uit, we zouden gezamenlijk discussiëren om te komen tot een slotverklaring. Tot plots die kapitein met heel veel gejuich en tamtam zijn verklaring voorlas. Wel, het zij zo”, vatte Bouterse samen.
Ontstemd Het staatshoofd stak zijn teleurstelling niet onder stoelen of banken. “Wat ik niet aan mezelf kan verkopen, kan ik ook niet aan anderen verkopen. Ik ben nog steeds trots, we zijn de eerste regering die zoveel aandacht schenkt aan het grondenrechtenprobleem. Alleen is het jammer dat we er zoveel werk in hebben gestopt. Natuurlijk was ik enigszins ontstemd. Maar goed, hoe lang kan je dat blijven?”
Het ingewikkelde grondrechtenvraagstuk verhuist nu naar De Nationale Assemblée. Bouterse: “We moeten ons hoofd buigen. Ik ga geen beslissing meer nemen, maar breng de kwestie naar het parlement. Zij zullen de verklaring van kapitein Lewis bediscussiëren en kunnen die, als ze zijn mening delen, goedkeuren. Dan zullen de wetten op orde worden gebracht.”
De persconferentie duurde uiteindelijk iets minder dan een uur, naast Bouterse waren ook Paul Somohardjo en Ronnie Brunswijk aanwezig. Aan het woord kwamen die echter niet. Op vraag van een journalist kwam president Bouterse wél heel kort terug op zijn recente aanvaring met Brunswijk over de reorganisatie van de goudsector. “Mijn kwestie met meneer Brunswijk, daarover heb ik zaterdagavond nog gesproken. We hebben de afspraak gemaakt binnenkort in klein verband de koppen bij elkaar te steken.”
Luister hier naar een reportage van Hennah DraaibbarPlaats uw reactie