Column: Voordrachtskunstenaar en `Surinamens´ Dobru
Donderdag 13 Oktober 2011
Nellie Bakboord
Officieel heet ik Petronella Maria Bakboord en ben geboren op 6 januari 1954 in Paramaribo. Na de 5e klas, (St. Elisabethschool) vertrekken wij in 1965 met het hele gezin naar Nederland/Amsterdam. Vervolgens studeer ik af aan de Sociale Academie in Amsterdam. Zonder de studie politicologie af te ronden, vertrek ik in januari 1986 met mijn man en twee kinderen naar Paramaribo. Hier blijf ik wonen en werken tot december 1996. Ik woon en werk nu weer in Nederland en heb inmiddels drie kinderen. Naast mijn werk als coördinator in Amsterdam-Zuidoost van een onderwijsondersteunend project, schrijf ik in mijn vrije tijd tweewekelijks een column voor de Ware Tijd (Nederlandse versie). Ik hou van lezen, schrijven, theater, koken, van lol maken en lachen.
Met een beetje fantasie leek het zondagmiddag 25 september in Amsterdam bij de presentatie van het boek Robin ‘Dobru’ Raveles alsof je ergens op een locatie in Paramaribo beland was. Amsterdam, een overdaad aan zon als in de tropen.
Van heinde en verre waren de echte liefhebbers van Dobru naar de presentatie van het boek van Cynthia Abrahams gekomen. De organiserende stichtingen, het NiNsee, het Surinaams Verbond en de Vereniging Ons Suriname, zijn ongetwijfeld trots. Een overvolle zaal belangstellenden naar het leven van Dobru.
Dobru betekent dubbel. Vertaald uit het Sranantongo. De initialen van zijn naam, Robin Raveles. Hij schreef ook korte verhalen die onder de toenmalige jeugd aftrek vonden. Het gemêleerde gezelschap, waaronder ook gasten uit Suriname, luisterde die zondag ademloos naar het interview gevoerd door Noraly Beyer. Voor intimi was er wellicht weinig nieuws te vermelden maar ik kwam meer te weten over deze populaire Surinaamse dichter, schrijver politicus.
Revolutie Voor Abrahams volstaat, hoewel Beyer blijft inzoomen, dat Dobru met zijn gedicht ‘Onze revolutie heeft een ziekte’ meer dan voldoende zijn standpunt laat zien. Volgens Dobru had de revolutie al drie jaar een virus dat alles vernietigde, vanwege ondermeer de machtstrijd en het individualisme. Dit en veel meer kom ik te weten wanneer ik daags na 25 september Cynthia Abrahams haar bevindingen lees. Geweldig en waanzinnig veel informatie waar op ik wachtte. Zonder dat ik dat echt besefte.
Dobru, lid van de schrijversgroep Moetete ontwikkelde zich tot de bekendste dichter in zijn tijd. Ik kom te weten dat Moetete draagmand betekent, een Arowaks Indiaans woord. Ik google meer Indiaanse woorden en raak met de minuut enthousiaster. Na de presentatie sprak ik Thea Doelwijt, een ander lid van Moetete. Wat een voorrecht! Thea heeft de zaal beloofd op een ander moment meer te vertellen over Dobru. Ik kan haast niet wachten en besef dat ik bitter weinig weet.
Ik besef ook dat Dobru, geboren in 1935, hier ook aanwezig had kunnen zijn. Vertederd raakte ik, door Rashida, zijn oudste dochter die geëmotioneerd de schrijfster bedankte voor het vele werk wat zij heeft verzet. Ik luisterde naar nog meer prachtige bekende en onbekende wetenswaardigheden die Abrahams in haar zoektocht naar de biografie heeft kunnen vinden. “Een enorme klus”, zegt ze in haar boek, “om de persoonlijke archieven van Robin Raveles door te spitten”. Cynthia Abrahams gaf Eddy Bruma gelijk toen hij zei dat Dobru de beste verzamelaar is geweest.
Zij die Dobru persoonlijk hebben gekend omschrijven hem als een zachte jongen, 'soft spoken', vriendelijk waarvan een enkeling wijst op de hardheid na december '82. “Een lieve jongen”. Zo werd Robin omschreven door zijn lerares mevrouw Eva Essed-Fruin. Ook Lydia Emanuels en Thea Doelwijt beschrijven Dobru als zachtaardig en vriendelijk. Alsof het zo afgesproken was. Men wilde dit graag gezegd hebben.
Timide jongen ‘Een introvert, timide jongetje’ zo begint Abrahams hoofdstuk 1, dat direct mijn aandacht trekt nog voordat ik mijn exemplaar laat signeren. In 1968 kreeg ik van Ellin Helling, mijn tante die bij drukkerij Eldorado werkte, De Plee en andere verhalen. Mijn eerste kennismaking met de schrijver Dobru. Verkocht was ik.
Door zijn verhalen kreeg ik een beeld over de rassentegenstellingen tussen Creolen en Hindostanen, en over het werkelijke leven op een prasi oso in Paramaribo. De beschrijving zoals Cynthia Abrahams in haar boek aangeeft van de randverschijnselen waarmee het leven op de erven vaak gepaard gaat, zoals prostitutie, ziekte en criminaliteit, laat mij een stukje armoede in Paramaribo zien dat ik niet kende.
Dobru openbaarde het leven op deze erven in zijn gedichten en verhalen. Het leven dat wij misschien verborgen hadden gehouden? Verborgen achter grote herenhuizen. Ver van ons bed. Dobru interesseerde zich. Hij had een kritisch oog.
“Mooi op tijd, de biografie. De onderzoekster heeft veel mensen nog kunnen spreken. Tekst en bronnen heeft zij kunnen vastleggen. De basis is gelegd.” Lovende woorden van de promotor, die ik op het moment suprême niet zou hebben bedacht.
©Nellie Bakboord.
Plaats uw reactie