Ontwikkelingshulp moet radicaal anders
Woensdag 21 September 2011
Over Wiet Janssen
Wiet Janssen is werktuigbouwkundige en heeft vijftien jaar gewerkt in diverse ontwikkelingsprojecten, bijvoorbeeld op het gebied van drinkwater, zonne-energie, lokale productie en stedelijke infrastructuur. Eind 2009 is hij gepromoveerd aan de Universiteit Twente op een proefschrift over de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking, Management of the Dutch Development Cooperation.
In de onlangs uitgelekte Miljoenennota staat te lezen dat er 900 miljoen euro minder naar Ontwikkelingssamenwerking gaat. Alleen al daarom zal de ontwikkelingshulp anders moeten. Maar uit een rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid blijkt dat dat ook moet omdat ontwikkelingshulp versplinterd, versnipperd en onprofessioneel is.
Hoe het anders kan weet Wiet Janssen, hij schreef er al over in het blad Vice Versa en op zijn eigen website. 'Het enige wat helpt is kennis overbrengen op mensen zodat ze het zelf kunnen. En wel zoveel kennis als mensen kunnen behappen om vervolgens mét die kennis zelf aan de gang te gaan. Wat we tot nog toe doen, is dat wij het allemaal komen brengen.'
Hengel Janssen geeft toe dat het adagium 'Geef mensen geen vis, maar een hengel' de laatste jaren weliswaar opgeld doet, maar kijkend naar de begroting van het Ministerie van Buitenlandse Zaken blijkt dat er maar 3,3 procent uitgegeven wordt aan landbouw. Dat is veel te weinig om echt succes te boeken voor de landbouw in Afrika. Janssen: 'Ik vind het op zich een goed plan om meer geld uit te geven aan kennisoverdracht, zodat mensen in staat worden gesteld het zelf te doen. Maar dat gebeurt tot nu toe met een veel te klein deel van het budget.'
Landbouw en water Naast de bezuiniging van 900 miljoen gaat Nederland zich met ontwikkelingssamenwerking vooral richten op de gebieden landbouw en water. Wiet Janssen vindt het verstandig om zich op een paar thema's te concentreren: 'Je hebt een heleboel andere donoren in de wereld en als iedereen alles gaat doen wordt het een puinhoop. Bovendien heeft Nederland verstand van landbouw en water; wat mij betreft zouden ook transport en logistiek er nog bij kunnen.'
Goede bedoelingen Naast de grote spelers op het gebied van ontwikkelingshulp ontstaan er steeds meer particuliere initiatieven, geschat wordt dat dat er in Nederland zo'n tienduizend zijn. Daarin gaat 300 miljoen euro om. Het gevaar daarvan is dat goedwillende particulieren aan de gang gaan, niet gehinderd door enige kennis en zonder hun huiswerk te hebben gedaan.
Speciaal voor hen heeft Ton van der Lee zijn boek 'Kinderen van Afrika' geschreven met daarin praktische tips. Hij past die zelf toe in een kleinschalig project voor een dorpje in de buurt van zijn huis in Mali. Eén van de belangrijkste adviezen: 'Weet vantevoren wanneer je weg gaat. Bij de opening van het project heb ik dat gezegd en er ging een schok door het publiek. Nu is dat doorgedrongen en zijn we binnen het project geld aan het verdienen zodat het over drie jaar zelfstandig is.'
Expat on Air 17 september 2011 over ontwikkelingshulp, met Wiet JanssenPlaats uw reactie